SYNGENTA VÀ PEPSICO TỔ CHỨC NGÀY HỘI THU HOẠCH KHOAI TÂY MÔ HÌNH LIÊN KẾT SẢN XUẤT – TIÊU THỤ KHOAI TÂY BỀN VỮNG
Sự kiện
Syngenta Pepsico

Gia Lai, ngày 16 tháng 03 năm 2023 - Chương trình “Ngày hội thu hoạch mô hình liên kết sản xuất – tiêu thụ khoai tây bền vững” được tổ chức bởi PepsiCo, Syngenta, Yara, USAIDS và Resonance. Thông qua ngày hội thu hoạch, bà con nông dân có cơ hội tận mắt chứng kiến năng suất thực tế tại cánh đồng khoai tây áp dụng mô hình canh tác bền vững tại Gia Lai với năng suất đạt được cao hơn hẳn các vụ mùa trước đó.

Giải quyết thách thức trong chênh lệch cung cầu khoai tây ở Việt Nam

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, khoai tây nói riêng và cây trồng có củ nói chung là cây quan trọng trong ngành nông nghiệp Việt Nam. Trước đây, khoai tây có diện tích lớn, có lúc lên trên 100.000 ha, tuy nhiên hiện chỉ còn khoảng 1/5 diện tích, trong khi nhu cầu tiêu thụ là rất lớn.

Khoai tây ở Việt Nam hiện chủ yếu là các loại khoai tây phục vụ ăn tươi ở thị trường nội địa. Ước tính, nhu cầu cho các nhà máy chế biến hiện khoảng 180.000 tấn khoai tây nguyên liệu/năm nhưng sản lượng sản xuất trong nước chỉ đáp ứng được khoảng 40%, còn lại phải nhập khẩu từ rất nhiều nước khác nhau.

Nguyên nhân chính là do áp lực sâu bệnh trên cây khoai tây là rất lớn. Việc quản lý sâu bệnh, nâng cao năng suất, chất lượng khoai tây thương phẩm luôn là bài toán khó và cũng là một trong những nguyên nhân khiến người nông dân chưa mặn mà với cây trồng này, kéo theo diện tích trồng khoai tây ở Việt Nam sụt giảm trong thời gian qua.

Đứng trước thách thức đó, kể từ năm 2019, Syngenta, PepsiCo, đồng trưởng Nhóm công tác Rau quả thuộc Đối tác phát triển nông nghiệp bền vững Việt Nam (PSAV) đã cùng phối hợp với các đối tác như Yara, Minosatek/Khang Thịnh cùng một số tổ chức phi chính phủ như USAIDS, Resonance triển khai mô hình hợp tác chiến lược trong sản xuất Khoai Tây Bền Vững tại Việt Nam. Đây cũng là mô hình điểm liên kết trong nông nghiệp nhận được sự ủng hộ của các ban, ngành và địa phương trên khắp cả nước.

Thông qua dự án, nông dân trồng khoai tây sẽ được hỗ trợ tư vấn về kỹ thuật như giống mới, kỹ thuật canh tác, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hiệu quả, an toàn, kỹ thuật bón phân an toàn và tiết kiệm, công nghệ tưới tiết kiệm nước (phun sương, nhỏ giọt), áp dụng cơ giới hóa, máy thu hoạch trong sản xuất khoai tây bền vững… đã chứng minh được tính hiệu quả trên thực tế. Đồng thời, phía các doanh nghiệp đã chủ động liên kết cung cấp vật tư đầu vào và hỗ trợ đảm bảo đầu ra cho bà con nông dân.

Khoa học làm thay đổi nông nghiệp

Sau gần 4 năm xây dựng và phát triển các mô hình khoai tây, diện tích, sản lượng cũng như thu nhập của người dân tham gia dự án đã có sự cải thiện rõ rệt. Nếu như niên vụ 2018 – 2019, diện tích khoai tây chỉ đạt 400 ha với gần 600 nông dân tham gia, thì đến giai đoạn 2021 - 2022, diện tích canh tác khoai tây đã tăng gấp 3 lần với 1.269 ha. Năng suất khoai tây trung bình có thể đạt trung bình 30-35 tấn/ha, thậm chí có thể lên 50 tấn/ha.

Đáng chú ý, để năng suất khoai tây đạt bước tiến vượt bậc như trên, một loạt giải pháp thông minh đã được ứng dụng vào chuỗi sản xuất.

Từ các giải pháp bảo vệ thực vật (BVTV) từ Syngenta, số lần phun thuốc BVTV được giảm đến 2 lần so với tập quán nông dân. Ngoài ra, việc phun thuốc bảo vệ thực vật bằng phương pháp tiên tiến không chỉ giảm chi phí nhân công mà còn giúp giảm đáng kể lượng nước và thuốc bảo vệ thực vật thải ra môi trường.

Không chỉ vậy, hệ thống tưới nước thông qua Apps (ứng dụng) được ứng dụng vào sản xuất, giúp người nông dân biết chính xác lượng bốc hơi nước hàng ngày để điều chỉnh thời gian tưới dựa theo số liệu thực tế của trạm đo lường thời tiết, qua đó giúp giảm gần 18% lượng nước tưới. Đồng thời, việc bón phân cũng được thực hiện thông qua hệ thống tưới nước này, giúp bà con có thể tiết kiệm đến 11% lượng phân bón hóa học.

Để tối ưu năng suất khoai tây, các chuyên gia cũng khuyến nghị người dân tăng mật độ trồng từ 44.000 bụi/ha lên 52.000 bụi khoai/ha, qua đó giúp tăng năng suất lên 8% so với trước đây.

Mô hình bước đầu đã hình thành sự liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm khoai tây trên địa bàn các tỉnh Lâm Đồng, Đăk Lak, Gia Lai… làm cơ sở mở rộng sản xuất khoai tây sang các vùng sản xuất mới tại Việt Nam cho các vụ tiếp theo. Qua đó, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và hệ số sử dụng đất trên một đơn vị diện tích, luân canh cây trồng, cải tạo đất, nâng cao thu nhập cho người dân.

Sự hợp tác giữa các tập đoàn lớn trong chuỗi sản xuất – tiêu thụ khoai tây đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy sản xuất khoai tây bền vững, tăng tỉ lệ khoai tây nội địa và chủ động nguồn nguyên liệu trong hoạt động chế biến thực phẩm. Sản phẩm khoai tây thu được không chỉ đáp ứng được tiêu chuẩn nội địa mà còn có chất lượng phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế.

Với những hiệu quả thiết thực từ mô hình, trong giai đoạn 2022 - 2025, các bên trong chuỗi liên kết sẽ tiếp tục triển khai và mở rộng dự án phát triển nông trại khoai tây kiểu mẫu tại một số tỉnh Tây Nguyên như Lâm Đồng, Đắk Lắk và Gia Lai. Dự án đặt mục tiêu mở rộng quy mô sản xuất đạt trên 2.000 ha với hơn 1.000 nông dân tham gia dự án, hướng đến giúp người nông dân tăng năng suất và chất lượng khoai tây, đem về lợi nhuận thực tế sau canh tác và thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần vào công cuộc bảo vệ môi trường trong nông nghiệp